هر بار که میخواهم از دانشآموزانم، آزمون تستی بگیرم، از من میپرسند که آیا نمرۀ منفی هم دارد، و من هر بار میگویم که آزمون تستی بدون نمرۀ منفی بیمعناست؛ چون دانش فردی که آزمون تستی میدهد، تنها در صورتی قابل سنجش است که نمرۀ منفی نیز محاسبه شود؛ و گرنه امکان دارد که برخی از افراد، بدون هیچ دانشی به سؤالها پاسخ دهند، و برخی از پاسخها نیز بر حسب اتفاق صحیح باشند.
سازمان سنجش آموزش کشور نیز به همین خاطر، در تمام آزمونهای تستی، نمرۀ منفی را محاسبه میکند؛ به این صورت که به هر پاسخ صحیح یک نمره و به هر پاسخ غلط یک سوم نمره منفی تعلق میگیرد، و اگر سؤالی بدون پاسخ باشد، نمره مثبت یا منفی ندارد.
شانس و اقبال در کنکور جایی ندارد
آیا میدانید اکثر داوطلبان کنکور، که رتبۀ خوبی در آزمون سراسری نمیآورند، گرفتار چاه نمرۀ منفی میشوند؟! داوطلبانی که میگویند دلشان نمیآید سؤالی را بدون پاسخ بگذارند ! یا فکر میکنند که شانس و اقبال خوبی دارند و میتوانند روی آن حساب کنند، و عدهای نیز فریب تبلیغات افراد و مؤسساتی را میخورند که به آنها راهکارهایی را پیشنهاد میدهند تا حتی بدون مطالعۀ سؤال، به گزینۀ صحیح برسند!
اما واقعیت این است که اگر در تستی هیچیک از گزینهها را نتوانستید حذف کنید و بخواهید به طور شانسی به آن پاسخ دهید، بر اساس قانون احتمالات، برای اینکه به جواب درست برسید، شانس بسیار کمی خواهید داشت؛ بنابراین، بهتر است که به این تست پاسخ ندهید و به سراغ تست بعدی بروید. همچنین اگر در تستی با توجه به معلومات و دانشتان، توانستید یک گزینه را حذف کنید و بخواهید بین سه گزینه باقی مانده، به طور شانسی، یکی را انتخاب کنید، احتمال انتخاب گزینه درست، سه به یک است؛ یعنی حدود ۳۳ درصد و بهتر است به چنین تستی نیز اصلاً پاسخ ندهید.
برخی از مشاوران پیشنهاد میدهند که اگر در تستی مطمین شدید که دو تا از گزینهها حتماً اشتباه است، در صورتی که بخواهید پاسخ درست را به طور تصادفی مشخص کنید، شانس شما دو به یک است که احتمال خوبی است؛ بنابراین، یکی از دو گزینۀ باقی مانده را انتخاب کنید؛ اما ما معتقدیم که حتی در بین دو گزینه نیز بر حسب احتمال، یکی را انتخاب نکنید؛ چون سؤالهای کنکور در چند سال اخیر، به گونهای است که داوطلبان بین دو گزینه مردّد میمانند، و اگر با ظرافتها و نکتههای تستی هر درس آشنا نباشند، احتمالِ دادنِ پاسخ غلط بسیار زیاد خواهد بود و همین پاسخهای غلط، اثر پاسخهای درست را هم از بین میبرد.
بیشک، تعداد قابل توجهی از ۳۱ هزار و ۲۸۹ داوطلب گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، که سال گذشته درصد فیزیکشان منفی شده است، تصور میکردند که تعدادی از سؤالهایی را که بر پایه احتمال پاسخ دادهاند، درست انتخاب کردهاند؛ اما در نهایت، درصد منفی نصیبشان شده است ! یا ۷۵ هزار و ۱۷۶ داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی، که سال گذشته در درس ادبیات، نمرۀ منفی کسب کردهاند، اصلاً چنین تصوری را از وضعیت خود نداشتند.
نکته دیگر اینکه وقت گذاشتن روی تستهایی که در پاسخ صحیح آنها شک دارید، زمان و تمرکز شما را برای پاسخ دادن به سؤالهایی که جواب آنها را بلد هستید، از بین میبرد؛ پس به جای امید بستن به شانس و اقبال، این روزها حسابی درس بخوانید و در ضمن از پاسخ دادن به تستهای زمان دار غافل نشوید تا سرعت و مهارت لازم را در حل آنها نیز کسب کنید. مطمین باشید که شما هر چه عمیقتر مطالعه کنید و تستهای بیشتری را حل کنید، احتمال اینکه سر جلسۀ آزمون، بین انتخاب گزینهها دچار شک و تردید شوید، خیلی کمتر است.
سر جلسۀ آزمون نیز تمرکز و دقت لازم را داشته باشید و به نکتههای کلیدی سؤال، مثل قیدها یا منفی و مثبت بودن فعل سؤال، توجه کنید همچنین محاسبات لازم را با دقت انجام دهید تا به اشتباه پاسخ ندهید.
هیچ وقت پر کردن پاسخنامهتان را به لحظات آخر موکول نکنید؛ چون احتمال اینکه آن را اشتباه پر کنید یا یک سؤال را جا بیندازید و، در نتیجه، پاسخنامه به اشتباه پر شود، زیاد خواهد بود؛ پس بعد از رسیدن به جواب صحیح، گزینۀ صحیح را در پاسخنامه پر کنید و در نهایت، سماجتی روی اینکه باید به همۀ سؤالهای کنکور پاسخ بدهید، نداشته باشید و مطمین باشید که حتی رتبههای تک رقمیکنکور نیز به برخی از سؤالها اصلاً پاسخ نمیدهند.